Srebrenica: van wij-zij denken tot genocide
Op minder dan 1500 kilometer van Brussel ligt Bosnië-Herzegovina, de plek in Europa waar ‘Oost en West’ elkaar ontmoeten en een smeltkroes van islamitische, katholieke, orthodox-christelijke en joodse culturen en tradities. Dertig jaar geleden werd de hele westelijke Balkanregio geteisterd door gruwelijk geweld bij het uiteenvallen van Tito’s Socialistische Federale Republiek Joegoslavië. Dit leidde tot belegering van steden, verwoesting, etnische zuivering en genocide.
In augustus 1992, terwijl de wereld vooral naar de Olympische Spelen in Barcelona keek, zond de televisie beelden uit van concentratiekampen en mensen achter prikkeldraad. In juli 1995 viel de ‘safe area’ Srebrenica en werden op bevel van generaal Ratko Mladic ruim achtduizend burgers vermoord. Na meer dan drie jaar toekijken greep de NAVO in augustus 1995 toch in. Uiteindelijk maakte het Daytonverdrag uit december 1995 officieel een einde aan de oorlog.
Toch zijn tot vandaag de sporen van het geweld sterk aanwezig. En de spanningen zijn niet weg. Sterker nog: de polarisatie tussen de verschillende etnische groepen lijkt alleen maar toe te nemen. Die polarisatie wordt zo sterk aangewakkerd door politieke actoren dat velen zich vandaag afvragen: komt er een nieuwe oorlog?
Het Hannah Arendt Instituut organiseert dit webinar in samenwerking met het NIOD en het BCH (Bijzonder Comité voor Herinneringseducatie). Tijdens het webinar spreken experts en ervaringsdeskundigen elkaar over vragen als:
- Hoe moeten we de genocide op Bosnisch grondgebied precies kaderen? Vond die genocide enkel in Srebrenica plaats?
- Wat waren de conclusies van het International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia (ICTY)?
- Gaat het hier over een burgeroorlog of moeten we eigenlijk van een bezetting spreken?
- Door wie en om welke redenen wordt de genocide vandaag geminimaliseerd, ontkend of zelfs verheerlijkt? Wat zijn de gevolgen voor de Balkan en voor de hele wereld?
- Hoe kan onderwijs zowel in de Balkan als daarbuiten een antwoord bieden op deze doelbewuste polarisatie?
Sprekers
- Heleen Touquet (moderator): doctor in de politieke wetenschappen en houder van de leerstoel Europese Waarden aan de Universiteit van Antwerpen
- Uğur Ümit Üngör: hoogleraar holocaust- en genocidestudies verbonden aan NIOD en de Universiteit van Amsterdam
- Alma Mustafić: onderwijskundige en Srebrenica-overlevende
- Satko Mujagić: jurist en Omarska-overlevende