Lezing: Anders denken over geld – lessen uit de koloniën
Welke rol speelden onze economische overtuigingen in het ontstaan en voortbestaan van koloniale systemen? In de koloniën troffen Europeanen samenlevingen aan die niet gebaseerd waren op competitie en de maximalisatie van winst. Dat leidde tot de overtuiging dat de mensen er ‘lui’ waren en niet wilden werken. Kunnen wij onze kapitalistische bril inmiddels afzetten, of zijn we er meer dan ooit mee versmolten?
De homo economicus
In het nieuwe boek van Remco Ensel 'Kennis die knecht ' beschrijft hij hoe de tegendraadse econoom Julius Boeke in 1910 naar Indonesië reisde om daar de ‘Javaanse homo economicus’ te vinden. Zijn observaties hadden een langdurige invloed op hoe in Nederland werd gekeken naar de inwoners van Indonesië: als mensen zonder arbeidslust, spaarzin of ondernemingsgeest. Ensel laat zien hoe er destijds weinig belangstelling was voor de economische systemen en waarden van de koloniën zelf. Welke ideeën bestonden er in die samenlevingen – en wat kunnen we daar vandaag van leren?
Niet-westerse economieën
Na zijn lezing gaat Remco Ensel in gesprek met econoom André van Hoorn (Radboud Universiteit) over de invloed van economische systemen op onze blik op anderen – of het nu gaat om mensen, natuur of samenleving. Het publiek is uitgenodigd om mee te denken en vragen te stellen.
Over de sprekers
Remco Ensel is historicus aan de Radboud Universiteit en senior onderzoeker bij het NIOD. Hij is gespecialiseerd in cultuurgeschiedenis, wetenschap en collectieve ideeën over mens en samenleving. Zijn onderzoek richt zich onder meer op de rol van cultuur in tijden van oorlog en massaal geweld. Recent verscheen zijn boek Kennis die knecht – Indonesië en de koloniale wortels van wetenschap (2025).
André van Hoorn is econoom aan de Radboud Universiteit en onderzoekt ongelijkheid en sociaaleconomische interacties tussen verschillende groepen. Zijn werk richt zich op thema’s als mondialisering, identiteit, sociale normen, cultuur en economische ontwikkeling.
Radboud Reflects is het publieke lezingenprogramma van de Radboud Universiteit, dit keer georganiseerd in samenwerking met het NIOD.