Collectie NIOD, Beeldbank WO2, nummer 5222

Expertisecentrum Restitutie

Het Expertisecentrum Restitutie (ECR) verricht zowel zelfstandig als in opdracht onafhankelijk en onpartijdig onderzoek naar bezitsverlies van cultuurgoederen ten gevolge van het naziregime en naar restitutie. Het ECR verricht onderzoek in het kader van individuele restitutieverzoeken op verzoek van de Restitutiecommissie of de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Door zelfstandig fundamenteel wetenschappelijk onderzoek draagt het ECR bij aan kennisontwikkeling op het gebied van roof, restitutie en herkomstonderzoek.

Onderzoek bij individuele restitutieverzoeken

Het ECR verricht onafhankelijk en onpartijdig onderzoek naar de historische feiten in individuele restitutiezaken. Dergelijk onderzoek voert het ECR uit op verzoek van de Adviescommissie Restitutieverzoeken Cultuurgoederen en Tweede Wereldoorlog (Restitutiecommissie), ten behoeve van de beoordeling van individuele restitutieverzoeken die ter advies aan de commissie zijn voorgelegd. De rapporten waarin het ECR de resultaten van dat onderzoek optekent, zijn vertrouwelijk. De Restitutiecommissie publiceert haar adviezen, waarin veelal een samenvatting van de relevante feiten is opgenomen, op haar website.

Het ECR kan dergelijk onderzoek ook uitvoeren als de huidige bezitter van een cultuurgoed en degene die restitutie vraagt daar gezamenlijk om vragen. In dit geval vindt het onderzoek plaats op verzoek van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Voor meer informatie over de mogelijkheden en voorwaarden kunt u terecht bij de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Fundamenteel onderzoek en capaciteitsopbouw

Naast bovengenoemd restitutieonderzoek verrichten medewerkers van het ECR innovatief wetenschappelijk onderzoek op het terrein van de geschiedenis en actualiteit van kunstroof en restitutie, in het bijzonder met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog. Dit doen zij in samenwerking met andere NIOD-collega’s en –programma’s, met name binnen het Kernteam Bezitsverlies en Restitutie.

Daarnaast richt het ECR zich op capaciteitsopbouw en kennisdeling met het veld, bijvoorbeeld door universitair onderwijs te verzorgen bij de specialisatie Restitution Studies binnen de master Heritage and Memory Studies aan de Universiteit van Amsterdam.

Meer informatie:

De in 2001 door de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ingestelde Adviescommissie Restitutieverzoeken Cultuurgoederen en Tweede Wereldoorlog (Restitutiecommissie) adviseert over individuele restitutieverzoeken.
De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed is vanaf 1 januari 2022 voor zowel oorspronkelijke eigenaren en hun erfgenamen als voor collectiebeheerders het eerste aanspreekpunt voor vragen over het restitutiebeleid, restitutieprocedures en herkomstonderzoek.
Van de objecten in de Nederlands Kunstbezit-collectie (gerecupereerde objecten in beheer van de Staat der Nederlanden) is de herkomst onderzocht. Informatie over de objecten is ontsloten via de website Herkomst Gezocht.
Een deel van de Nederlandse musea heeft onderzoek verricht naar de herkomst van kunstwerken in hun collectie. De Museumvereniging verstrekt via de website Museale Verwervingen vanaf 1933 informatie over dit onderzoek. Ook worden op de site kunstwerken getoond die mogelijk onvrijwillig zijn verloren als gevolg van het naziregime.

Pilotproject Provenance Research on Objects of the Colonial Era (PPROCE)

De papieren getuigen van roof en ontrechting

Pressing Matter

Deel deze pagina